Jak trwale wzmocnić odporność?

Chociaż pogoda nas w tym roku rozpieszcza, nie łudźmy się, że ominą nas jesienne słoty. Nie bez powodu czas między końcem jesieni a nastaniem zimy to okres wzmożonych zachorowań. Krótszy dzień, niedobory witaminy D, mniejsza aktywność fizyczna i oczywiście nasze błędy żywieniowe powodują, że stajemy się ofiarami wirusów i bakterii chorobotwórczych.

Dlatego dzisiaj przedstawię jeden z najprostszych i najbardziej skutecznych sposobów, dzięki którym Twój układ odpornościowy będzie bardzo sprawnie funkcjonował.

Poznaj SCFA

SCFA (ang. short chain fatty acids) – krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – są główną substancją dostarczającą energię komórkom nabłonka jelitowego. W jelicie grubym występują kwasy octowy, propionowy i masłowy, które stanowią ok. 83% wszystkich SCFA. Spośród SCFA na podkreślenie zasługuje obecność kwasu masłowego C4:0, którego tłuszcz mleczny jest unikatowym źródłem w diecie człowieka.

Jak działa kwas masłowy?

Kwas masłowy ma bezpośredni wpływ na florę jelitową i ścianę przewodu pokarmowego oraz pośredni wpływ na inne narządy i tkanki poza przewodem pokarmowym. Mówiąc wprost – ma bezpośredni wpływ na skład drobnoustrojów budujących ekosystem jelitowy, utrzymanie prawidłowej struktury, funkcji jelita. A właśnie te czynniki stanowią o skuteczności ochrony organizmu przed inwazją patogennych drobnoustrojów.

Dodatkowo kwas masłowy zmniejsza nasilenie objawów biegunkowych (w biegunkach różnego pochodzenia), zwiększa wchłanianie sodu i wody w jelicie oraz przyspiesza regenerację zniszczonych komórek nabłonka jelitowego. Wykazuje działanie przeciwzapalne i chroni przed translokacją bakterii z jelita do krwiobiegu.

Jak dostarczać organizmowi kwas masłowy?

Przede wszystkim warto wiedzieć, że kwas masłowy jest powszechnie obecny w diecie i występuje np. w mleku i jego przetworach, serach twardych i produktach fermentowanych (np. w kiszonej kapuście i ogórkach, a także fermentowanej soi). Jednakże zawarte tam ilości kwasu masłowego są na tyle znikome, że nie mogą mieć wpływu na nabłonek jelita cienkiego i grubego. Skąd zatem obecność kwasu masłowego w organizmie?

Głównym producentem kwasu masłowego w przewodzie pokarmowym człowieka są drobnoustroje bytujące w jelicie grubym, bakterie fermentujące cukry, jak: Clostridium spp., Eubacterium spp., Fusobacterium spp., Butyrivibrio spp., Megasphaera elsdenii i Mitsuokella multiacida.

Aby proces produkcji kwasu masłowego w Twoim organizmie przebiegał sprawnie, trzeba dostarczyć skrobię oporną, której najbogatszym źródłem są ugotowane, ostudzone i przetrzymane kilka godzin ziemniaki czy ryż. Wystarczy regularnie jadać sałatkę ziemniaczaną lub ryżową, koniecznie z dodatkiem ulubionych kiszonek i cebuli, by zaopatrzone w skrobię oporną bakterie mogły produkować odpowiednią ilość kwasu masłowego. Prawda, że to proste?

Czy kwas masłowy warto suplementować?

Dla tych, co wolą łykać niż jeść, również jest rozwiązanie. Kwas masłowy można suplementować, ale należy pamiętać o kilku aspektach.

Po pierwsze podany doustnie maślan sodu (sól sodowa kwasu masłowego, w roztworach wodnych łatwo dysocjująca do anionu maślanowego i sodu) jest natychmiast wychwytywany i wykorzystywany przez nabłonek górnego odcinka przewodu pokarmowego i praktycznie nie dociera poza dwunastnicę. Zatem nie można mówić o żadnej skuteczności tego typu specyfiku.

Tylko produkty zawierające maślan sodu podany w technologii umożliwiającej dotarcie do jelita cienkiego i grubego przy niewielkiej jego utracie podczas pasażu przez żołądek ma sens.

Na rynku obecne są produkty wykorzystujące technologię chronienia maślanu sodu w matrycy lipidowej lub w kapsułkach dojelitowych. Kupno wszystkich pozostałych to strata pieniędzy.

Mam nadzieję, że sałatka ziemniaczana lub ryżowa na stale zagości w Twoim menu. Regularnie jadaj ją przez najbliższy miesiąc, a zobaczysz, co się stanie.

Źródła:

• Stołyhwo A, Rutkowska J. Tłuszcz mleczny: struktura, skład i właściwości prozdrowotne. [w:] Chemia Żywności: odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności. Tom 3. Sikorski ZE (red). WNT, Warszawa 2012: 39-89.
• Barłowska J, Litwińczuk Z. Właściwości odżywcze i prozdrowotne tłuszczu mleka. Med Weter 2009, 65: 171-174